Mit o "bezpiecznej spółce z o.o." usypia czujność wielu prezesów. Wierzą, że odpowiadają tylko do wysokości kapitału zakładowego (zazwyczaj 5000 zł). Niestety, gdy egzekucja z majątku spółki staje się bezskuteczna, wierzyciele wyciągają z rękawa potężną broń: Artykuł 299 KSH. Wtedy komornik puka do Twoich drzwi prywatnych. Jak się przed tym bronić?
Na czym polega odpowiedzialność z art. 299 KSH?
Przepis jest bezlitosny: "Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania".
Oznacza to, że jeśli spółka nie ma pieniędzy, wierzyciel (bank, dostawca, ZUS) może pozwać Ciebie prywatnie o zapłatę całego długu spółki. Odpowiadasz wtedy całym swoim majątkiem: domem, samochodem, oszczędnościami, a nawet przyszłą pensją.
Jak się uwolnić od odpowiedzialności? "Święta trójca" obrony
Kodeks Spółek Handlowych daje Ci furtkę. Możesz uwolnić się od odpowiedzialności, jeśli wykażesz jedną z trzech przesłanek (tzw. przesłanki egzoneracyjne):
Zgłoszono wniosek o upadłość we właściwym czasie
To najczęstsza linia obrony. Musisz udowodnić, że gdy spółka stała się niewypłacalna, Ty w ciągu 30 dni złożyłeś wniosek do sądu. Dlatego upadłość firmy jest często najlepszą polisą ubezpieczeniową dla prezesa.
Otwarto postępowanie restrukturyzacyjne
To nowocześniejsza metoda. Zamiast ogłaszać upadłość, otwierasz restrukturyzację (np. PZU). Otwarcie postępowania lub zatwierdzenie układu również zwalnia Cię z odpowiedzialności prywatnej, a przy tym ratuje firmę.
Brak szkody dla wierzyciela
Musisz udowodnić, że nawet gdybyś złożył wniosek w terminie, wierzyciel i tak nie odzyskałby pieniędzy. To jednak trudna i ryzykowna linia obrony w sądzie.
Termin 30 dni – jak go liczyć?
Wielu prezesów myli "przejściowe problemy" z "niewypłacalnością". Zgodnie z prawem, stan niewypłacalności powstaje, gdy:
- Utraciłeś zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych (opóźnienie powyżej 3 miesięcy).
- Zobowiązania przekraczają wartość majątku (w przypadku spółek kapitałowych, stan utrzymujący się przez 24 miesiące).
Jeśli widzisz te symptomy, zegar tyka. Każdy dzień zwłoki przybliża Cię do utraty majątku prywatnego.
Rezygnacja z funkcji prezesa a odpowiedzialność
Częstym błędem jest myślenie: "Zrezygnuję z funkcji prezesa i przepiszę udziały na kogoś innego (tzw. słupa), to ucieknę od długów".
To nie działa. Odpowiadasz za długi, które powstały (lub których podstawa istniała) w czasie, gdy pełniłeś funkcję. Ucieczka z tonącego okrętu nie zwalnia Cię z obowiązku złożenia wniosku o upadłość w terminie. Co więcej, sprzedaż zadłużonej spółki osobom przypadkowym może narazić Cię na odpowiedzialność karną (art. 300 KK).
Co robić, gdy otrzymasz pozew z art. 299 KSH?
Nie panikuj, ale działaj szybko. Masz ograniczony czas na odpowiedź na pozew. Najlepszą strategią jest wykazanie, że podejmowałeś próby ratowania firmy. Jeśli wcześniej wdrożona została profesjonalna restrukturyzacja spółki, masz w ręku potężny argument dla sądu.
Obawiasz się o majątek prywatny?
Przeprowadzimy audyt Twojej sytuacji prawnej. Powiemy Ci, czy termin na złożenie wniosku już minął i jak zabezpieczyć się przed roszczeniami wierzycieli.
Chroń majątek zarządu
